Voorzitter dames en heren,
De gemeente Westerkwartier is nu ruim 10 maanden onderweg. Ga er maar aan staan. Diverse gemeenten dan wel delen daarvan, Novatec en ISD, ik geef het u te doen. Niemand heeft ook gezegd dat het eenvoudig zou zijn. Er gaat heel veel goed maar het is ook onze taak om organisatie en bestuur te controleren en bij te sturen daar waar het wat ons betreft nodig is. Ik zal proberen u mee te nemen in ons beeld van de nieuwe organisatie en van het bestuur. Sterk Westerkwartier zal u ook meenemen in haar visie op de nieuwe gemeente. Kijkend naar de organisatie kun je niet om een paar zaken heen;
Allereerst het hoge ziekteverzuim. Wij hebben dat al eerder als zeer zorgelijk bestempeld. Ruim 7,5% moet toch ook het college ernstig zorgen baren. Los van de daarmee gepaard gaande hoge kosten is het ook voor de betreffende werknemers en hun collega’s heel vervelend en het is dus voor het college noodzaak om op de oplossing hiervan flink gas te geven. Als ik de antwoorden van het college op schriftelijke vragen zie wordt dit verzuim niet als “schokkend” ervaren. Wij van Sterk Westerkwartier vinden deze cijfers (anderhalf maal het gemiddelde van gemeenten tussen de 50.000 en 100.000 inwoners) wel schokkend. Eveneens zijn er 13,5 FTE boventallig. Dit betekent een kostenpost van naar schatting 1 miljoen euro. Op het wegwerken van deze boventalligheid moet wat Sterk Westerkwartier betreft ook behoorlijk gas gegeven worden. Het is in het huidige economische klimaat toch eenvoudig overtollige fte’s middels een strak programma elders te plaatsen? Er zijn immers zeer veel vacatures. Hier bovenop komt ook nog een externe inhuur. Ondanks het feit dat we zelf 13,5 FTE over hebben moet er voor ruim 3 miljoen euro extern worden ingehuurd. Volgens Sterk Westerkwartier zijn deze zaken niet met elkaar te rijmen. De dienstverlening. De communicatie zo kun je links en rechts vbeluisteren is nog verre van optimaal. Een mooi voorbeeld hiervan is de takkenroute die veel te laat is gecommuniceerd en tot veel ergernis heeft geleid bij de burgers. Er zijn ook regelmatig voorbeelden van niet beantwoorde brieven of telefoontjes. Zoals eerder gezegd hebben we best begrip voor de situatie maar we missen zeker bij het college het gevoel van keiharde noodzaak om deze zaken aan te pakken. Dan het bestuur. Ook hier kun je constateren dat er veel goed gaat. Het college doet zijn uiterste best, daar ligt het zeker niet aan. De keuzes van dit college kunnen we helaas niet op alle punten steunen. De wethouder van financiën Bert Nederveen werd door een voormalig PvdA wethouder in het Westerkwartiertje financieel uitermate betrouwbaar genoemd. Hij zou hem zelfs zijn portemonnee geven. Voorzitter, ik hoop wel dat die dan al leeg was, want anders zou deze wethouder met de inhoud wel raad weten. Hij zou zelfs meer uitgeven dan erin zat en dan vervolgens vragen aan de eigenaar om het tekort in de komende jaren aan te vullen. Voorzitter, deze voormalig wethouder had deze begroting nog niet gezien kennelijk. Een begroting gebouwd op drijfzand en een groot financieel risico voor de gemeente Westerkwartier. Gefinancierd op kosten van onze inwoners, die daarvoor 1,2 miljoen euro extra bij moeten dragen. Hetzelfde beeld zien we nu bij de afvalstoffenheffing. Is in principe kostendekkend maar ook daar gaan we op de pof leven. Afspraak is kostendekkend, maar ja, als je de OZB al met 12% hebt verhoogd is het voor de inwoners nog veel zuurder als ook de
afvalstoffenheffing stijgt. Om de volgende redenen is deze begroting naar onze mening gefundeerd op drijfzand:
• In de meerjarenbegroting is de extra OZB-verhoging voor 2021 en 2022 van elk 5% al ingeboekt. Er is toch een motie aangenomen dat dit nog nader wordt bekeken? Of was dat een motie voor de bühne van de coalitie om de gemoederen wat te sussen? Volstrekt onzekere opbrengst wat Sterk Westerkwartier betreft.
• De eenmalige extra bijdrage jeugdzorg die incidenteel is wordt als structureel ingeboekt alleen omdat de provincie dit goedkeurt. Uitermate risicovol.
• Pensioenvoorziening Wethouders. Gelet op de ervaringen elders in den lande zal dat een eenmalige tegenvaller betekenen van tussen de 600k en 1 miljoen euro
• Renterisico. Als de rente gaat stijgen zullen ook de structurele lasten weer gaan stijgen.
• Risico Algemene middelen.
• Risico reinigingsreserve.
Door alle extra uitgaven laat de begroting de eerste twee jaar een fors tekort zien. De wens is hier de vader van de gedachte dat we dat de komende jaren gaan terugverdienen. Daar zit ook de eerdergenoemde OZB verhoging in. Voorlopig halen we zodanig veel geld van onze spaarrekening dat we beneden de grenzen van het door de raad zelf vastgestelde weerstandsvermogen komen. Voorzitter, ik loop al even mee maar ik heb nog nooit meegemaakt dat de raad het liet gebeuren dat we onder de grens van het weerstandsvermogen uitkwamen. Dat zou voor alle fracties een reden moeten zijn niet met deze begroting in te stemmen temeer daar alle fracties unaniem het weerstandsvermogen hebben vastgesteld. Je krijgt bij deze begroting het gevoel dat we geld uitgeven zonder dat we zeker weten dat we het terug gaan verdienen. Het adagium moet eigenlijk echter zijn, eerst sparen en dan uitgeven. De geveinsde financiële degelijkheid van dit college is ver te zoeken. Kritiek leveren van de zijkant is eenvoudig, maar hebben we dan ook alternatieven? Uiteraard voorzitter. Je zou kunnen beginnen met iets minder ambitie. De bestedingen worden geïntensiveerd met 3,2 oplopend tot 4 miljoen euro. Volgens ons zijn de inwoners nu ook best tevreden. Uiteraard zijn er best nog wat middelen nodig om zaken in gang te zetten maar dit college heeft een wensenlijst alsof er voldoende middelen beschikbaar zijn. We hoeven echt niet te bezuinigen op voorzieningen maar je kunt onder andere wel denken aan de volgende zaken: Minder externe inhuur van 1 miljoen euro, oplossen boventallige FTE’s 1 miljoen euro, minder uitgaven nieuw beleid o.a. themafondsen 250k, Let’s Gro 25k, diverse extra subsidies en uitgaven met een totaal van 1 miljoen euro. Dan laat ik het ziekteverzuim nog even buiten beschouwing. Met deze voorgestelde alternatieven werk je het begrotingstekort weg en hoeft de OZB niet verhoogd te worden. Voor ons is op korte termijn wel een extra investering in sportvelden noodzakelijk. Vooral Zevenhuizen, Leek en Oostwold vragen daar dringend om. Dat doen ze niet uit eigen belang of uit winstbejag maar ten faveure van hun leden. De wethouder verwijst elke keer naar een op te maken onderhoudsrapport. Nuttig natuurlijk, moet er ook komen, maar wat ons betreft dat niet afwachten maar op korte termijn actie ondernemen, voordat er nog meer onnodige blessures plaatsvinden of toernooien moeten worden gecanceld. Een groot deel van de middelen hiervoor is al gereserveerd en kunnen naar voren worden gehaald. We hebben kennis kunnen maken met de kinderburgemeester. Wat ons betreft moet de gemeente zich ook nadrukkelijker richten op de 12 tot 18-jarigen. Wij stellen hiervoor een online platform voor met chatfunctie en polls en sessies om met name deze leeftijdsgroep bij het gemeentelijk beleid te kunnen betrekken. Heel mooi dat er een fietspad van Leek naar Groningen (via de afslag Oostwold) komt. Hulde aan de
wethouder. Volgende stap is wat ons betreft het fietspad doortrekken naar Drachten. Wij zullen de woorden van de wethouder in de raadsbijeenkomst ondersteunen met een motie. Voor onze inwoners is het van groot belang dat er voldoende en op de vraag afgestemde woningen worden gebouwd. Wonen is een primaire levensbehoefte. De situatie is nu dat jongeren niet in hun eigen dorpen kunnen blijven wonen. Ook voor andere groepen is de woningnood hoog. Voor zover er nog sprake is van een quotum voor de woningbouw vanuit de provincie vinden wij dat onacceptabel. Wij stellen voor om met een taskforce bestaande uit diverse disciplines, zoals bijvoorbeeld gemeente, provincie, bouwers en andere deskundigen te gaan werken zodat er versnelling aangebracht kan worden in de woningbouw ten behoeve van onze inwoners. Daarnaast in te zetten op kleinere en dus sneller realiseerbare starters/senioren woningen. Sterk Westerkwartier vindt het een goede zaak dat het college streeft naar uitbreiding van de mogelijkheden voor met name startende ondernemers in Marum en Grijpskerk. Ondernemers zijn sponsor van verenigingen, besteden geld bij andere middenstanders en versterken daardoor het dorp. Wat ons betreft zeer belangrijk. We vragen ons af of ondernemers voldoende op de hoogte zijn van het feit dat ze een beroep kunnen doen op ervaren ondernemers uit de regio, zodat ze er niet alleen voor staan (bv dmv de Kredietunie). Een goede schilder of timmerman, maakt je nog geen
goede ondernemer. Door meer op preventie in te zetten, kunnen problemen eerder worden gesignaleerd en kan een faillissement en dus financiële problemen worden voorkomen. De gemeente hoeft dan vervolgens niet in financiële middelen te voorzien en de ondernemer heeft meer kans van slagen, wat weer positief is voor de economie in het Westerkwartier. Prima dat ook de veiligheidsketen wordt versterkt met Boa’s. Voor het veiligheidsgevoel van mensen een goede zaak. Het sportakkoord juichen wij toe. Sport is goed voor de gezondheid en geeft ook heel veel aan de omgeving en de mensen. Vanuit ons een grote pluim voor alle vrijwilligers. Afrondend voorzitter komen wij met vier moties:
• Sportvelden
• Fietspad
• Jeugd 12-18 jaar
• Taskforce woningbouw
Zoals de situatie er nu voorstaat kan Sterk Westerkwartier geen goedkeuring geven aan deze begroting. De extreme verhoging van de OZB met 12% vinden wij onacceptabel. Ook het begrote tekort en het komen beneden het weerstandsvermogen vinden wij onacceptabel. Wij horen graag de reactie van het college.
0 reacties