Begroting 2022 Integrale tekst
Voorzitter dames en heren,
Allereerst dank aan allen die hebben meegewerkt aan deze begroting en de inzet van college en organisatie om de begroting ook op een goede en voor iedereen leesbare manier te presenteren. Vanaf deze plaats wil ik ook alle zieken beterschap toewensen en we hopen ze spoedig terug te zien in deze arena of op een andere plaats. Gezondheid is het allerbelangrijkste in het leven. Op dat feit zijn we de afgelopen periode maar weer eens met de neus gedrukt. Corona heeft -en drukt nog steeds- een grote stempel op onze samenleving en dus ook op het welzijn van onze inwoners. Wij willen dan ook iedereen die op welke wijze dan ook is getroffen door de gevolgen van Corona daarmee sterkte wensen. Ik wil het college en de organisatie wel complimenteren met de empatische aanpak en de hulp aan ondernemers en organisaties en verenigingen die geboden is. Snel schakelen blijkt ook voor de gemeentelijke organisatie mogelijk. Naast de onzekerheden met de Corona pandemie werkt ook onze centrale overheid mee aan het in standhouden van een onzekere meerjarenbegroting. Voor we toekomen aan de financiën willen we uiteraard ook de inwoners die op welke wijze dan ook geraakt worden door de gaswinning in onze gemeente een hart onder de riem steken. Deze inwoners mogen wat onze fractie betreft een strijdbare gemeentelijke overheid zien die de belangen van haar inwoners op de eerste plaats zet. Begroten met de aanstaande herverdeling van het gemeentefonds is geen sinecure. De begroting is ook enigszins gemankeerd nu er op basis van de september circulaire alweer een bijstelling heeft plaatsgevonden. Helaas rekent het college zichzelf rijk door tijdelijk geld voor de jeugdzorg van het rijk te verwarren met structureel geld. Daardoor is de begroting aanzienlijk wankelijker dan de cijfers doen vermoeden. Dat deze methode van de provincie mag is mooi, maar als wij straks tekort komen legt de provincie geen geld bij. Het college presenteert (ondanks een ingeboekte OZB verhoging) geen sluitende meerjarenbegroting. Hoewel de algemene reserve nu even wordt aangevuld moeten we daar meerjarig weer fors aan onttrekken voor een sluitende begroting. De weerstandscapaciteit en risico’s zijn matig, de solvabiliteit en woonlasten onvoldoende. Met een dergelijk rapport durfde ik vroeger niet thuis te komen voorzitter en de kwalificatie onvoldoende ligt dan ook voor de hand. Het college heeft aangekondigd dit jaar geen extra OZB verhoging van 5% door te zullen voeren. Wel worden de OZB tarieven trendmatig geïndexeerd. Na de vorige extreme verhogingen van de afgelopen 2 jaar van ca. 20% een hele opluchting voor onze inwoners. Het goede nieuws was echter van hele korte duur want voor 2023 zit er weer een extra verhoging bovenop de trendmatige verhoging van 5% in het vat die ook opgenomen is in de meerjarenbegroting. Dat de extra verhoging dit jaar niet doorgaat zal toch geen toeval zijn met de verkiezingen in aantocht op 16 maart volgend jaar? Ben benieuwd of de collegepartijen Christenunie, Partij van de Arbeid, CDA en VZ Westerkwartier ook in de verkiezingscampagne daarvoor blijven staan. Of gaan ze u beloven, net als in de vorige verkiezingscampagne, dat de tarieven niet anders dan trendmatig zullen stijgen? Ze zullen zeggen dat is gebleken dat er geen andere optie was. Het is in de economie altijd zo dat je of meer binnen kunt zien te krijgen (keuze van het college om het bij de inwoners op te halen) of minder uit kunt geven. Dat minder uitgeven is dit college niet van. Met een kandidaat ambtenaar van het jaar (daarmee van harte gefeliciteerd overigens!) in het college lukt dat kennelijk niet.
Wij stellen voor de aangekondigde extra OZB verhoging uit de meerjarenbegroting te halen en dienen daar een
motie voor in. (motie SW1).
Het sociaal domein is voor onze gemeente de belangrijkste uitgavenpost. Ongeveer 80 miljoen euro
van onze begroting wordt daaraan uitgegeven. Helaas niet alleen aan zorg, omdat er met ontzettend
veel verschillende partijen wordt samengewerkt. Wij zouden graag zien dat dit wordt teruggebracht
naar bijvoorbeeld vier, die het vervolgens stroomlijnen richting derden. Voor zover u als inwoner
mocht denken dat deze gemeenteraad daar veel invloed op heeft en sturing aan kan geven raad ik u
aan het rekenkamerrapport wat onlangs is verschenen er nog eens op na te lezen. Daar wordt helaas
het tegendeel aangetoond. Te vinden op de website van de gemeente. Het college krijgt daarin veel
kritiek, evenals de gemeenteraad overigens. Wij moeten als raad dan ook wel degelijk de hand in
eigen boezem steken. Er is nu een verbeterplan gemaakt en het college heeft alle aanbevelingen in
het rapport overgenomen. Op naar een betere sturing en excuus voor het verleden.
Het college is in staat gebleken de begroting afvalinzameling met meer dan 1 miljoen euro te
overschrijden. Dat is een hele forse overschrijding die naar onze mening niet had mogen gebeuren.
Daarvoor zijn kennelijk diverse redenen aan te geven. Vraag is natuurlijk hoe dat kan. Het college
heeft naar aanleiding van die vraag een brief aan de raad gestuurd. Blijft natuurlijk het feit dat het
college dit soort tegenvallers onverwijld aan de raad had moeten melden. Dat heeft het college niet
gedaan. Daar is een term voor. Wij wachten de beantwoording van het college hierover af maar de
raad niet tijdig informeren is kwalijk zeker als bekend is dat afvalinzameling een beladen onderwerp
is wat rechtstreeks aan de portemonnee van onze inwoners raakt.
Corona heeft als voordeel dat de winkels nu op zondag open mogen zijn met een tijdelijke
ontheffing. De Christenunie heeft toegegeven aan de wens van de overige coalitiegenoten en deze
tijdelijke toestemming gegeven. Voorzitter, wij willen deze tijdelijke toestemming omzetten in een
permanente toestemming. Wij dienen daar een motie voor in. Hierbij kunnen ook de andere
coalitieparttijen laten zien waar ze staan in deze discussie. (motie SW2).
Over ondernemers gesproken. Onze gemeente is ver verwijderd gebleven van de top 3 van
ondernemer vriendelijkste gemeenten in Groningen. Voor onze gemeente als op een na grootste een
jammerlijke constatering. Wij vinden dat we een top 3 positie na moeten streven en vragen het
college met een plan van aanpak te komen om in 2022 weer in de top 3 te staan van de ondernemers
vriendelijkste gemeenten in Groningen. Een naar onze mening tamelijk bescheiden doelstelling
omdat we alleen over de provincie Groningen spreken. We moeten in het Westerkwartier toch mee
kunnen doen om de prijzen.
Mooi om te constateren dat onze motie fietspad Zuidhorn-Leek tot uitvoer kan worden gebracht.
Compliment voor college en organisatie is hier op zijn plaats. Overigens vragen wij het college
nogmaals aandacht te hebben voor de overige fietsverbindingen. Een doorfietsroute Groningen-
Drachten staat hoog op onze wensenlijst. Ook is verbetering noodzakelijk aan het fietspad van
Kornhorn naar Noordwijk. Hier hebben boomwortels verwoestend werk gedaan en deze route is
bijna alleen op een mountainbike te rijden. Dat geldt overigens voor meerdere fietspaden en een
schouw lijkt ons wenselijk.
Het belangrijkste item voor onze inwoners blijft toch een betaalbare woning. Voldoet aan de zo mooi
omschreven visie dichtbij en ambitieus. Helaas is wonen dichtbij voor veel inwoners niet weggelegd.
Naast onze eigen inwoners hebben we ook te maken met een opgave huisvesting statushouders die
een zware wissel trekt op de woningvoorraad. Wonen is een grondrecht maar een woning is niet te
vinden. Er is niets te koop of te huur helaas. Kinderen moeten inmiddels zo ongeveer tot hun 30 e
thuis wonen en dat is naar onze mening een ongezonde situatie. Wij hebben eerder moties
ingediend en aangedrongen op een versnelling van de woningbouwopgave. Er gebeurt wel wat maar
veel te weinig. In Marum ligt een wijk waarop gebouwd kan worden en al volop gebouwd wordt
maar de gemeente doet niets terwijl woningzoekenden in de rij staan. Hetzelfde geldt voor andere
plaatsen zoals onder andere Zevenhuizen. Wij dienen een motie in om bovenop de woonvisie in 2022
te zorgen dat er in 2022 concrete plannen komen voor minimaal 100 extra woningen in alle soorten.
Sociale koop- en huur en vrije woningen en kavels. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan een initiatief
als www.koopstart.nl. (motie SW3)
Bij de herschikking van gemeentelijke gebouwen is de kans groot dat met name in Marum en
Grootegast de gemeentehuizen zullen verdwijnen. Wij vragen het college om te zorgen dat naast de
gemeentehuizen niet ook de gemeente uit deze kernen verdwijnt. Wij roepen het college op om
minimaal een gemeentelijk loket beschikbaar te houden. Hiervoor dienen wij een motie in (motie SW
4)
Duurzaamheid en aandacht voor het klimaat zijn ook voor en in onze gemeente een belangrijk item.
Er zijn heel veel initiatieven maar we moeten wel uitkijken dat we niet zoveel initiatieven hebben dat
we wel een bos zien maar geen bomen. Deelauto’s waar helaas niet of nauwelijks gebruik van wordt
gemaakt, energiebespaarpakketten, energiecoaches etc. etc. Allemaal met de beste bedoelingen
uiteraard maar als je hier met onze inwoners over spreekt willen ze allemaal wel aan veel zaken
meewerken en vinden ze het ook belangrijk maar wat concreet te doen? Blijft een lastig punt maar
wij zijn van mening dat we beter een paar dingen goed kunnen doen en met name investeren in
voorlichting. Wat de MOL dorpen doen met een info punt waar inwoners binnen kunnen lopen voor
info, hulp en rekenmodellen zou op meer plaatsen moeten komen. De gemeente zou ernaar kunnen
streven om een nog duurzamer aanbestedingsbeleid te hebben. Bij elke aanbesteding of aankoop
het thema duurzaamheid als voorwaarde mee te nemen.
Ondermijnende criminaliteit is voor onze fractie van groot belang. De bijl aan de wortel van onze
samenleving. Harde actie en inzet is hiervoor dan ook broodnodig. Naast de door ons van groot
belang geachte inzet van de wijkagent (ogen en oren van de politie) en een uitbreiding van het aantal
BOA’s is meer gerichte actie nodig. In den lande is er succes behaald met het in kaart brengen van
locaties die een gevaar in zich hebben om gebruikt te worden als bedrijfslocatie door criminelen in
voornamelijk de drugshandel. Preventie is hierbij het kernwoord. Wij dienen hiervoor dan ook een
motie in. (motie SW5)
Sport is in ogen van Sterk Westerkwartier van groot belang voor alle inwoners. Gelet op alle
problemen van onze jeugd mee kampt zowel geestelijk als lichamelijk doe ik toch nogmaals een
beroep op het college om gratis sporten voor jeugd tot 18 jaar mogelijk te maken. Er zijn veel
overkoepelende sportorganisaties (zoals uit een artikel in de NRC blijkt o.a. huis voor de sport) die
daartoe ook oproepen. College, onderzoek de opties een en wellicht moet de huidige lappendeken
aan subsidies door deze eenvoudige maatregel vervangen worden. Verder willen wij ook graag
aandacht vragen voor het bewegen in combinatie met voedingsadviezen voor ouderen. Naast
gezondheidswinst en levensvreugde levert dit ook een enorme besparing op de zorgkosten op. Het
lijkt ons goed dit nog eens nadrukkelijk onder de aandacht te brengen.
Het groenonderhoud is voor veel inwoners een doorn in het oog. Daar zijn heel veel klachten over
geweest. Onze fractie is dan ook blij dat we het budget daarvoor uit kunnen breiden en hopelijk een
betere en schonere woonomgeving kunnen bieden.
Voorzitter ik sluit af,
Dank aan alle collega’s voor de prettige samenwerking afgelopen periode en op naar de verkiezingen
van 16 maart 2022
0 reacties